Νήπια και τηλεόραση: Οι επιπτώσεις στη νοητική ανάπτυξη

Γράφει: 
Στέλιος Παπαβέντσης - Παιδίατρος M.R.C.P.C.H., D.C.H. & Πιστοποιημένος Σύμβουλος Γαλουχίας IBCLC. Συγγραφέας των "Επιστροφή στον μητρικό θηλασμό: Οδηγός επιβίωσης για για γονείς και επαγγελματίες υγείας". http://pediatros-thes.gr/

Νέα έρευνα από το Πανεπιστήμιο του Οχάιο, δημοσιευμένη τον Νοέμβριο του 2013 στο περιοδικό Journal of Communication, αναφέρει ότι τα παιδιά προσχολικής ηλικίας που εκτίθενται υπερβολικά στην τηλεόραση μπορεί να έχουν προβλήματα στην γνωστική ανάπτυξη, κάτι που μπορεί να συνδεθεί, τουλάχιστον εν μέρει, με διαταραγμένες κοινωνικές συμπεριφορές.

Οι ερευνητές ανακοίνωσαν ότι τα μικρά παιδιά που έχουν τηλεόραση στο δωμάτιό τους ή που έχουν έκθεση για πολλή ώρα σε “background TV” (δηλαδή συνέχεια ανοιχτή τηλεόραση στον χώρο που παίζουν και δραστηριοποιούνται) έχουν πιο αδύναμη κατανόηση για τις πεποιθήσεις και τις επιθυμίες των άλλων ανθρώπων, πράγμα που μειώνει την ικανότητά τους να χτίζουν θετικές κοινωνικές σχέσεις.

Η ομάδα ερευνητών από το Οχάιο εξέτασαν 107 παιδιά και τους γονείς τους, με στόχο να διαπιστώσουν την σχέση που μπορεί να έχει η έκθεση των παιδιών προσχολικής ηλικίας με την κατανόηση των νοητικών καταστάσεων στους άλλους (πιστεύω, προθέσεις, συναισθήματα). Η ικανότητα ενός παιδιού να κατανοεί όλες αυτές τις παραμέτρους από την νοητική δραστηριότητα των άλλων ανθρώπων συνοπτικά αναφέρεται ως «θεωρία του μυαλού».

Ζητήθηκε από τους γονείς να αναφέρουν πόσες ώρες έκθεση έχουν τα μικρά τους παιδιά στην τηλεόραση κάθε μέρα, συμπεριλαμβανομένης και έκθεσης σε “background TV” (δηλαδή συνέχεια ανοιχτή τηλεόραση χωρίς να βλέπει το παιδί κάτι συγκεκριμένο, και χωρίς να είναι η τηλεόραση απαραίτητα το κυρίαρχο αντικείμενο δραστηριότητας την συγκεκριμένη στιγμή). Η background TV χρησιμοποιείται τακτικά από γονείς ιδιαίτερα σε καταστάσεις όπως κατά την διάρκεια που τα μικρά παιδιά τρώνε στο τραπέζι.

Έπειτα τα παιδιά πέρασαν από τεστ σχετικά με την θεωρία του μυαλού: τους δόθηκαν διάφορες δοκιμασίες που εξετάζουν κατά πόσο το παιδί μπορεί να καταλάβει ή να αναγνωρίσει ότι οι άλλοι άνθρωποι έχουν διαφορετικές επιθυμίες και αντιλήψεις, ότι κάποιες πεποιθήσεις μπορεί να είναι λανθασμένες και ότι οι συμπεριφορές είναι αποτέλεσμα των πεποιθήσεων.

Τα παιδιά προσχολικής ηλικίας που είχαν τηλεόραση στο δωμάτιό τους ή που είχαν έκθεση σε πολλή background TV τα κατάφεραν λιγότερο στα τεστ της θεωρίας του μυαλού, ακόμα και μετά από υπολογισμό παραμέτρων όπως η ηλικία των γονιών, το επίπεδο εκπαίδευσης των γονιών και το κοινωνικο-οικονομικό τους υπόβαθρο.

Το συμπέρασμα της έρευνας είναι ότι η έκθεση στην τηλεόραση στην προσχολική ηλικία μπορεί να διαταράξει την γνωστική του ανάπτυξη ως προς την θεωρία του μυαλού, πράγμα που μπορεί να οδηγήσει σε διαταραγμένες κοινωνικές συμπεριφορές.

Είναι γνωστό ότι μικρά παιδιά που ωριμάζουν καλύτερα, πληρέστερα και γρηγορότερα στην θεωρία του μυαλού γίνονται πιο ικανά να συμμετάσχουν επιτυχώς σε κοινωνικές σχέσεις, γίνονται πιο ευαίσθητα και ανταποκρινόμενα στους άλλος, αλληλεπιδρούν κατάλληλα και σε συνεργασία με τα άλλα παιδιά και είναι λιγότερο πιθανό να καταφεύγουν σε συμπεριφορές βίας για να πετύχουν αυτά που θέλουν.

Επομένως, ανάμεσα στα δύο άκρα της δαιμονοποίησης της τηλεόρασης και της υπερβολικής χρήσης της από την αρχή της ζωής, ας προσπαθήσουμε ως γονείς να βοηθήσουμε τα μικρά μας παιδιά στα παρακάτω:

• Όχι έκθεση στην τηλεόραση για τα δύο πρώτα χρόνια της ζωής
• Μετά τα δύο έτη, έκθεση μόνο στοχευμένη, εστιασμένη, μαζί με τους γονείς, με αλληλεπίδραση μαζί τους, με κατάλληλα ερεθίσματα και με χρονική οριοθέτηση από τους γονείς
• Όχι στην τηλεόραση που παίζει από πίσω όλη μέρα με τα μικρά παιδιά στο ίδιο δωμάτιο
• Όχι στην background TV όταν τα παιδιά τρώνε.
• Όχι τηλεόραση στο δωμάτιο του παιδιού.

Ημερομηνία δημοσίευσης: 10 Δεκεμβρίου 2013 

Πηγή: www.natureworldnews.com